Jesień to czas przeziębień. Katar, pokasływanie i drapanie w bolącym gardle stają się powszechne. Rodzice często zadają lekarzowi pytanie: „Czy to wirus, czy dziecko zmarzło?”.

Co to takiego przeziębienie?

•   Przeziębienia, jak wskazuje sama nazwa, często są poprzedzone wyziębieniem, a dokładniej nietolerancją zimna.
• Wychłodzenie bardzo osłabia, szczególnie i tak słabe z natury dziecko, a na to czyhają wszystkie zarazki z całej okolicy.
• Atakujących wirusów jest ponad 200 różnych rodzajów. Drobnoustroje te nie mają budowy komórkowej i nie są zdolne do dłuższego samodzielnego funkcjonowania poza żywą komórką. Przemieszczają się między innymi organizmami, poszukują komórek do wynajęcia, powodując rozmaite zakażenia.
• Mikroby atakują najsłabsze punkty oporu. Dlatego nos i gardło są najczęstszymi wrotami zakażenia.
• Wirusy po wniknięciu do ustroju pokonują bariery ochronne, następnie wywołują miejscowe zapalenie prowadzące do uszkodzenia i złuszczenia nabłonka dróg oddechowych.
• Powodują zniszczenie komórek nabłonka urzęsionego, który wyścieła nos oraz gardło. Tym sposobem uszkadzają aparat rzęskowy będący „miotłą” usuwającą wszystkie „śmieci”, które powinny być usunięte. Początkowo bezkarnie namnażają się w niewyobrażalnych ilościach i rozwijają przeziębienie.

Przeziębienie to choroba zakaźna

•     Zarażeni wirusami często nie są świadomi, że przeziębienie jest chorobą zakaźną, a oni sami stanowią źródło zakażeń, szczególnie groźnych dla małych dzieci.
• Zakaźność jest największa w ciągu pierwszych trzech dni choroby.
• Wirusy mogą być wydzielane z dróg oddechowych chorego nawet przez trzy tygodnie.
• Zakażenie szerzy się drogą powietrzno-kropelkową, co oznacza, że można się zarazić podczas kontaktów z osobami zakatarzonymi w trakcie rozmowy, przytulania lub po prostu przebywania w tym samym pomieszczeniu.
• Najbardziej zakaźne są: wydzielina z nosa i ślina, ale możliwe jest też zakażenie przez pokarm zanieczyszczony kałem, gdy przyczyną infekcji górnych dróg oddechowych są adenowirusy.

Pierwsze objawy choroby przeziębieniowej

Pierwsze objawy choroby przeziębieniowej mogą pojawić się nawet nazajutrz po zakażeniu, ale częściej po kilku dniach.

Charakterystycznymi objawami są:

• wodnista wydzielina z nosa,
• utrudnione oddychanie nosem,
• kichanie i pokasływanie
• oraz zmniejszony apetyt.

Przebieg choroby przeziębieniowej

• Zatkany nos wymusza oddychanie przez otwarte usta, wysusza i osłabia śluzówkę gardła i nasila jego zapalenie.
• Ból zaczerwienionego gardła może utrudniać jedzenie.
• Dzieci skarżą się na bóle mięśni, stawów i brzucha.
• Mogą pojawić się luźne stolce, zaczerwienione oczy.
• Zakażeniom dróg oddechowych u dzieci często towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych szyi.
• Infekcja może przebiegać bez gorączki, częściej jednak występuje stan podgorączkowy, a czasem wysoka gorączka, utrzymująca się do trzech dni.
• Początkowo z nosa wypływa przejrzysta wodnista wydzielina, która w kolejnych dniach przechodzi w gęstniejący śluzowo-ropny katar utrzymujący się przez pięć–siedem dni.

Zielony lub żółty kolor wydzieliny z nosa – często niesłusznie uważany za objaw nadkażenia bakteryjnego i kliniczne wskazanie do leczenia antybiotykami – jest przede wszystkim związany z naciekiem komórek – neutrofilów zawierających ziarnistości barwne.

Objawy wirusowego zakażenia u dzieci zaczynają ustępować samoistnie pod koniec tygodnia i u większości chorych znikają po około dziesięciu dniach. Mogą jednak trwać dłużej niż u dorosłych, czasami nawet dwa tygodnie. W końcu dziecko zdrowieje.

Zobacz również Kiedy do lekarza z przeziębionym dzieckiem?

Radził Doktor Marek Pleskot, lekarz dzieci, który od od 22 lat prowadzi gabinet pediatryczny. Wie o co pytają rodzice i wie czego zwykle nie zdążą wytłumaczyć inni lekarze.